សង្ខេបលទ្ធផល
ដើម្បីចូលរួមលើកកម្ពស់សេរីភាពមូលដ្ឋាន តាមរយៈមូលនិធិ ពង្រឹងអំណាចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ(UNDEF) គម្រោង “ពង្រឹងសមត្ថភាពមូលដ្ឋាន ដើម្បីកែលម្អរគោលនយោបាយ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា” បានអនុវត្តសកម្មភាពនៅក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួន៨ស្ថិតនៅក្នុង១៨ស្រុក ៣៥ឃុំ និង២៥២ភូមិគឺ៖ ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តរតនៈគីរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តបាត់ដំបងមណ្ឌលគីរី និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដោយមានសកម្មភាពធំៗ៖ បើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលអំពីសេរីភាពជាមូលដ្ឋានការតស៊ូមតិនិងការចងបណ្តាញ កិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរឃុំ/សង្កាត់ និងអាជ្ញាធរខេត្ត សិក្ខាសាលាថ្នាក់តំបន់ និងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ។ ឆ្លងតាមការអនុវត្តន៍ សកម្មភាពជាបន្តបន្ទាប់ រហូតដល់សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ គម្រោងបានរកឃើញរបកគំហើញមួយចំនួនដូចខាងក្រោម ដើម្បីដាក់ជូន ក្រសួងនិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធពិនិត្យរកដំណោះស្រាយជាក់លាក់ប្រកបដោយសន្តិភាពសុខដុមរម្យនាសំរាប់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍៖
- បញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ ពាក់ព័ន្ធនឹងសេរីភាពមូលដ្ឋានចំនួន១៧ចំណុច ការឆ្លើយតបរបស់អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិចំនួន១៤ចំណុច និងសំណូមពរ(អនុសាសន៍)របស់សហគមន៍ចំនួន២៦ចំណុច។
- ឯកឧត្តម កត្តា អន គណម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សន្យាថា នឹងលើកយកបញ្ហាប្រឈម១៧ចំណុចនិងអនុសាសន៍(សំណូមពរ)២៦ចំណុច ដាក់ចូលក្នុងរបៀបវរៈប្រជុំអន្តរក្រសួង នៃគណកម្មធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ដែលមានសមាសភាព២០ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ។ ជាពិសេស ឯកឧត្តម នឹងរៀបចំកិច្ចប្រជុំជា មួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធទាំង៦ ដើម្បីពិនិត្យលទ្ធភាពដោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋ។ ក្រសួង/ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ទាំងប្រាំមួយគឺៈ ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រសូងដែនដី នគររូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក្រសួង បរិស្ថាន ក្រសូងកសិកម្ម (រដ្ឋបាលព្រៃឈើ) និងអាជ្ញាធរអប្សារា។
- តំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងពីរ លោកនាយកគ្រប់គ្រងកិច្ចការទូទៅអង្គការលីកាដូ និងលោកស្រីនាយការមជ្ឍមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានឯកភាពទាំងស្រុងចំពោះរបកគំហើញបញ្ហាប្រឈម និងអនុសាសន៍ទាក់ទងនិងសេរីភាពមូលដ្ឋាន របស់សមាគមអាដហុក។
- សំណូមពរ គណកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ជួយធ្វើយ៉ាងណាលុបអត្ថន័យមួយចំនួនក្នុងសៀវភៅ-សរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី ដែលមានចែងអំពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន ពាក់ព័ន្ធបដិវត្តពណ៌…….ចំណុចនេះហើយ ដែលនាំឲ្យអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរឹតបន្តឹង និងឃ្លាំមើលគ្រប់សកម្មភាព ជាពិសេសអង្គការដែលមានឈ្មោះក្នុងសៀវភៅ-ស។
- តាមរយៈការចូលរួមសកម្មភាពប្រជុំពិភាក្សា ចាប់តាំងពីថ្នាក់ឃុំ/សង្គាត់ដល់ថ្នាក់ខេត្ត អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ហាក់ដូចជា បានទទួលស្គាល់រួចហើយនូវសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ចំពោះរបកគំហើញបញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ទាំង១៧ចំណុច។ “ប្រធានសមាគមអាហុកបានបញ្ជាក់”។
ទំនាក់ទំនងព័ត៌មានបន្ថែម៖
១. លោក មាស សាវ៉ាត អគ្គលេខាធិការ សមាគមអាដហុ ០៨៦ ៣៨៥៦៦៦
២. លោក សឺងសែន ករុណា អ្នកនាំពាក្យ និងជាអនុប្រធានផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស និងដីធ្លី ០៨៦ ៣២៤៦៦៦
របាយការណ៍
១. សេចក្តីផ្តើម
សមាគមអាដហុកគឺជាអង្គការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដំបូងគេដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី១០ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១ដើម្បីធ្វើការតស៊ូមតិលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការដោយ សម្តេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ ថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩២ ព្រមទាំងចុះបញ្ជីក្រសួងមហាផ្ទៃ ថ្ងៃទី២៨ ខែមីនា ឆ្នាំ២០០០ប្រកាសលេខ២៧៨។ សមាគមអាដហុក បាននឹងកំពុងធ្វើប្រតិបត្តិការសកម្មភាពសំខាន់ៗដូចជា៖ការពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍មូលដ្ឋាន ការតស៊ូមតិ និងការឃ្លាំមើល និងអន្តរាគមន៍ពាក់ព័ន្ធការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ដីធ្លី រួមទាំងសិទ្ធិស្ត្រី កុមារជាដើម។
គម្រោង “ពង្រឹងសមត្ថភាពមូលដ្ឋានដើម្បីកែលម្អរគោលនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”មានគោលបំណងលើកកម្ពស់សិទ្ធិចូលរួមរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ក្នុងការពិភាក្សាជាសាធារណៈតាមរយៈការអភិវឌ្ឍន៍និងការពង្រឹងចំណេះដឹងសិទិ្ធមនុស្ស សេរីភាពមូលដ្ឋាន ការកសាងបណ្តាញ ជំនាញតស៊ូមតិនិងអាចបញ្ជូនសម្លេងរបស់ពួកគាត់ដើម្បីស្តារឡើងវិញនូវវប្បធម៌សន្ទនា រវាងសហគមន៍មូលដ្ឋាន និងអង្គភាពរដ្ឋាភិបាលនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ ថ្នាក់ជាតិ និងដើម្បីចូលរួមចំណែក ក្នុងការកែលម្អរគោលនយោបាយដើម្បីធានាការលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ប្រភពបញ្ហា៖ នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គឺបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៣ មកការថយចុះនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានត្រូវបានគេមើលឃើញថា ធ្វើឲ្យមានការប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ របាយការណ៍ស្តីពីសេរីភាពឆ្នាំ២០១៩ របស់អង្គាការ Freedom House បានចាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាជាប្រទេស “មិន សេរី” ហើយបាត់បង់ ៤ពិន្ទុចន្លោះឆ្នាំ ២០១៧ និង ២០១៨ ដែលបង្ហាញឲ្យឃើញពីការធ្លាក់ចុះដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៅទូទាំងពិភពលោក។ ការរឹតត្បិតលើសង្គមស៊ីវិល និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន គឺជាកត្តាបង្ករឲ្យមានភាពរាំងស្ទះដល់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុង ការរីកចម្រើន ជាពិសេសសហគមន៍ក្រីក្រ និងជនពិការដែលរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល មានចំណេះដឹងតិចតួចអំពីសិទ្ធិ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ដែលរារាំងសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយពួកគេក្លាយទៅជាជនងាយរងគ្រោះខ្លាំងចំពោះការរំលោភសិទ្ធិ។ កត្តាទាំងនេះ មានភាពប្រទាំងប្រទើសជាមួយ គោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិត្រង់ទិសដៅ១៦.៧ “ធានាឱ្យមានការឆ្លើយតប រួមបញ្ចូល ការចូលរួម និងការសម្រេចចិត្តជាតំណាងនៅគ្រប់កម្រិតទាំងអស់” ទិសដៅ១៦.១០ ” ធានាការចូលប្រើប្រាស់ជាសាធារណៈនូវព័ត៌មាន និងការពារសេរីភាពជាមូលដ្ឋានស្របតាមច្បាប់ជាតិ និងកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិ” គោលដៅទី១ “បញ្ចប់ភាពក្រីក្រគ្រប់ទម្រង់”គោលដៅទី៥ “សម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រ និងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រី និងកុមារីទាំងអស់” សមាគមអាដហុកបាន រកឃើញបញ្ហាសំខាន់ៗបីដូចខាងក្រោម៖
– បញ្ហាទី១៖ កង្វះចំណេះវិជ្ជាជំនាញផ្នែកតស៊ូមតិ និងការចងក្រងបណ្តាញសហគមន៍មូលដ្ឋាន
– បញ្ហាទី២៖ ទំនាក់ទំនង-ការផ្តល់ទទួលព័ត៌មាន រវាងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ក្នុងការបង្ហាញអំពី កង្វល់ បញ្ហាប្រឈម និងអនុសាសន៍ ជាមួយមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ខេត្ត និងថ្នាក់ជាតិ នៅមានភាពមិនច្បាស់លាស់។
– បញ្ហាទី៣៖ លំហរវប្បធម៌សន្ទនា រវាងសមាជិកសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដើម្បីចែករំលែក កង្វល់បញ្ហាប្រឈម និងអនុសាសន៍ ជាមួយអាជ្ញាធរជាតិ និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន នៅមានកម្រិត។
ដើម្បីចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ និងលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ជាពិសេសសេរីភាពមូលដ្ឋាន ក្រោមជំនួយមូលនិធិពង្រឹងអំណាចលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNDEF) សមាគមអាដហុកបានអនុវត្តនៅខេត្តគោលដៅចំនួន៨ស្ថិតនៅក្នុង១៨ស្រុក ៣៥ឃុំ និង២៥២ភូមិគឺ៖ ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តព្រះវិហារ ខេត្តរតនៈគីរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តបាត់ដំបង មណ្ឌលគីរី និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង។ តាមសកម្មភាពធំៗចំនួន០៦គឺ៖ បើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលអំពីសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ការតស៊ូមតិ និងការចងបណ្តាញ ដល់តំណាងសហគមន៍១,២២៥នាក់ មកពី៣៥ឃុំ-សង្កាត់ផ្សេងៗគ្នា – កិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដែលផ្តោតសំខាន់លើសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន – កិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរខេត្ត ដែលពិភាក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈម និងអនុសាសន៍របស់សហគមន៍ ដែលមិនទាន់មានដំណោះស្រាយច្បាស់លាស់ – សិក្ខាសាលាថ្នាក់តំបន់ ដែលបន្តពិភាក្សាជាមួយសហគមន៍អំពីបញ្ហាប្រឈម អនុសាសន៍ និងដំណោះស្រាយមិនច្បាស់លាស់របស់អាជ្ញាធរខេត្តដើម្បីរៀប ចំធ្វើផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត ព្រមទាំងប្រមូលធាតុចូលសំរាប់យកមកធ្វើការពិភាក្សានៅក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ និងប្រជុំធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាមួយអាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិដើម្បីបន្តពិភាក្សាអំពីរបាយការណ៍សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ។
១២៨ កិច្ចប្រជុំរវាងតំណាងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ស្ថិតក្នុងឃុំ-សង្កាត់ចំនួន៣៥ នៃខេត្តគោលដៅទាំង៨។ កិច្ចប្រជុំនេះ ជាការផ្តល់ឱកាសសំរាប់ សហគមន៍ លើកយកបញ្ហាផ្សេងៗដែលបានកើតមានឡើងក្នុងមូលដ្ឋាន ជាពិសេស ការព្រួយបារម្មណ៍បញ្ហាប្រឈម អនុសាសន៍ ទៅដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេផ្ទាល់ដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយជាក់លាក់។
កិច្ចប្រជុំនេះ មានអ្នកចូលរួមសរុប២០៥២នាក់ តំណាងសហគមន៍១,០២៨នាក់ (ក្នុងនោះមានស្រ្តី៦០០នាក់-យុវជន៣៨៣នាក់-ជនជាតិដើមភាតិច៥៥៩នាក់) ក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងមេភូមិ ៤៩៥នាក់ និងនគរបាលប៉ុស្តិ៍រដ្ឋបាល ២៧៤នាក់។
តាមការវិភាគ មានបញ្ហាដែលលើកឡើងដោយសហគមន៍ត្រឹមតែ១៥%ប៉ុណ្ណោះ ដែលមានការឆ្លើយតប ដោយឡែកបញ្ហា និងអនុសាសន៍ ដែលនៅសេសសល់ជាច្រើន ត្រូវបានរៀបចំដើម្បីយកទៅពិភាក្សារកដំណោះស្រាយនៅថ្នាក់ខេត្ត។
៦ កិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរថ្នាក់ខេត្ត នៃខេត្តគោលដៅទាំង៨។ កិច្ចប្រជុំនេះ អនុញ្ញាតឲ្យតំណាងសហគមន៍ មានឱកាសលើកយកបញ្ហាដែលមិនទាន់មានដំណោះស្រាយនៅតំណាក់ការ ប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរមូល
ដ្ឋានដើម្បើបន្តពិភាក្សារកដំណោះស្រាយ។
កិច្ចប្រជុំនេះដែរ មានការចូលរួមដោយ តំណាងសហគមន៍៨៦នាក់ អភិបាលរងខេត្ត ស្នងការរងខេត្ត កង
រាជអាវុធហត្ថខេត្ត និងមន្ទីរពាក់ព័ន្ធ ចំនួន៤១នាក់ និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងនគរបាលប៉ុស្តិ៍រដ្ឋបាល ៣១នាក់។
តាមការវិភាគមានបញ្ហាត្រឹមតែ២០% ប៉ុណ្ណោះដែលទទួលបានការឆ្លើយតបដោយឡែកបញ្ហានិងអនុសាសន៍ ដែលនៅសល់ត្រូវបានរៀបចំធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព ដើម្បីយកទៅពិភាក្សាបន្ថែមនៅក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់តំបន់ មុនលើកយកមកពិភាក្សាបន្តនៅថ្នាក់ជាតិ។
តាមរបាយការណ៍៖ មូលហេតុដែលខកខានមិនបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរខេត្តទាំងពីរគឺ
- ខេត្តព្រះវិហារៈគណអភិបាលលខេត្តខ្វះកិច្ចសហការណ៍ ដោយព្យាយាមមិនផ្តល់ការសម្របសម្រួល បើទោះសមាគមអាដហុកបានខិតខំរៀបចំលិខិតស្នើសុំកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងអញ្ជើញចូលរួម ប៉ុន្តែអស់ រយៈពេលជាង២សប្តាហ៍ រដ្ឋបាលខេត្តនៅតែមិនឆ្លើយបតលិខិត ទូរស័ព្ទជាច្រើនដងមិនទទួល ទៅដល់ការិយាល័យក៏មិនបានជួបជាច្រើនដង។
- ខេត្តបាត់ដំបងៈ ដោយសារគណៈអភិបាលខេត្ត និងមន្រ្តីមួយចំនួនមានភារៈកិច្ចមមាញឹកក្នុងការចុះពង្រឹងបក្សមុនពេលយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់មកដល់ដូច្នោះហើយមិនមានពេលចូលរួមកិច្ចប្រជុំបាន។
០២ សិក្ខាសាលាប្រចាំតំបន់ ដែលមានអ្នកចូលរួម ជាតំណាងសហគមន៍មូលដ្ឋានសរុបចំនួន១២៧នាក់ មកពី៣៥សហគមន៍ផ្សេងៗគ្នា នៃខេត្តគោលដៅទាំង៨។ សិក្ខាសាលាទី១ធ្វើនៅខេត្តកំពង់ចាម មានអ្នកចូលរួមចំនួន៦៥នាក់ (រួមទាំងតំណាងមកពីអង្គការសហប្រជាជាតិ) មកពីខេត្តចំនួន០៤គឺ ខេត្តរតនៈគីរី ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តមណ្ឌលគីរី និងខេត្តសៀម រាប និងសិក្ខាសាលាទី២ ធ្វើនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានអ្នកចូលរួមចំនួន៦២នាក់មកពីខេត្តចំនួន០៤គឺ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តបាត់ដំបងខេត្តព្រះវិហារ និងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។
សិក្ខាសាលានេះ ផ្តល់ឱកាសតំណាងសហគមន៍មូលដ្ឋាន អាចចែករំលែកការព្រួយបារម្ភណ៍ បញ្ហាប្រឈមរបស់សហគមន៍ខ្លួន ពាក់ព័ន្ធនឹងសេរីភាពមូលដ្ឋាន ដល់អ្នកចូលរួម ព្រមទាំងរួមគ្នាដើម្បីផ្តល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាល បន្តស្វែងរកដំណោះស្រាយ បញ្ហាប្រឈម និងចូលរួមរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្តតស៊ូមតិសំរាប់សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ។
ឆ្លងតាមសកម្មភាព កិច្ចប្រជុំថ្នាក់មូលដ្ឋាន ចំនួន១២៨លើក កិច្ចប្រជុំថ្នាក់ខេត្ត០៦លើក និងសិក្ខាសាលាប្រចាំតំបន់០២លើក អាចប្រមូលបានធាតុចូល ដើម្បីដាក់ជូនសិក្ខាសាលាជាតិ ដែលមានក្រសួងពាក់ព័ន្ធចូលរួមរកដំណោះស្រាយ ជាពិសេសក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងយុត្តិធម៌ ជាដើម។ ធាតុចូលដែលប្រមូលបានក្រោយមិនមានដំណោះស្រាយច្បាស់លាស់ពីអាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិដូចជា៖ បញ្ហាប្រឈមនិងអនុសាសន៍របស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ព្រមទាំងផែនការសកម្មភាព កំណត់ដោយសហគមន៍ ក្នុងគោលបំណងស្នើសុំឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរនិងយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាល៖
០១ សិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិៈ មានរយៈពេល២ថ្ងៃ(២៣-២៤ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២២)នៅសណ្ឋាគារសាន់វេ ដែលមានអ្នកចូលរួមសរុប១៤៣នាក់ (ស្រី៤៩នាក់) ក្នុងនោះ តំណាងសហគមន៍មូលដ្ឋានចំនួន១១៣នាក់អង្គការសង្គមស៊ីវិល២៤នាក់ អ្នកយកព័ត៌មានសង្គម០៥នាក់ និងតំណាងគណម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្ស០១នាក់ (អវត្ត មានតំណាងក្រសួងមហាផ្ទៃ និងតំណាងក្រសួងយុត្តិធម៌)។ សិក្ខាសាលា ទទួលបានលទ្ធផលគួឲ្យកត់សំគាល់ ដូចជា៖ បញ្ហប្រឈមរបស់សហគមន៍១៧ចំណុច ការឆ្លើយបតរបស់អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រោមជាតិ១៤ចំណុច និងសំណូំពរ(អនុសាសន៍)របស់សហគមន៍២៦ចំណុច ហើយតំណាងគណម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្ស បានសន្យានាំយក
របគំហើញទាំងនេះ ទៅដាក់បញ្ចូលក្នុងរបៀបវរៈ ប្រជុំពិភាក្សា រវាងក្រុមបច្ចេកទេសសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានសមាសភាពមកពីអន្តរៈក្រសួងចំនួន២០ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយជូនប្រជាសហគមន៍។ ទន្ទឹមនេះតំណាងមជ្ឍ មណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងសម្ព័ន្ធខ្មែរ ជំរឿននិងការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានឯកភាពទាំងស្រុង ចំពោះរបាយការណ៍របកគំហើញរបស់សមាគមអាដហុក ខណៈដែលប្រធានសមាគមអាដហុកបានសង្គត់ធ្ងន់ថាតាមរយៈការចូលរួមកិច្ចប្រជុំថ្នាក់មូលដ្ឋាន និងថ្នាក់ខេត្ត អាជ្ញាធរ បានទទួលស្គាល់រួចហើយ ចំពោះបញ្ហាប្រឈម និងសំណូមពរ(អនុសាសន៍)របស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ព្រមទាំងបានឆ្លើយតបសហគមន៍ចំពោះបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនទៀតផង។
បញ្ហាទូទៅ៖ បញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងផ្លូវគមនាគមន៍នៅក្នុងសហគមន៍ បញ្ហាសុខុមាលភាពនិងអនាម័យ បញ្ហាសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពក្នុងភូមិ-ឃុំ បញ្ហាចំណាកស្រុក បញ្ហានេសាទខុសច្បាប់ បញ្ហាវិវាទដីធ្លីដោយអ្នកមានអំណាច-មានប្រាក់ និងការរានព្រៃអភិរក្សដោយខុសច្បាប់ ការបិទទឹកអាងត្រពាំងថ្មនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើស្រែរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅជុំវិញនោះ បញ្ហាហឹង្សាក្នុងគ្រួសារ បញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចប្រជាពលរដ្ឋធ្លាក់ចុះ-ក្រីក្រ-ជំពាក់ធនាគារមិនមានប្រាក់សង។
- អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានកន្លែងខ្លះតែងតែឃ្លាំមើល តាមដាន និងសួរនាំ ហើយតម្រូវឲ្យសហគមន៍រាយការណ៍នៅពេលត្រឡប់ពីចូលរួមអង្គប្រជុំ ឬសិក្ខាសាលាជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
- អាជ្ញាធរគំរាមថាប្រយ័ត្នជាប់គុគ! បើចូលរួមប្រជុំ ឬវគ្គជាមួយអង្គការត្រូវតែរាយការណ៍ឲ្យអាជ្ញាធរពេលចេញទៅចូលរួមប្រជុំ ពាក់ព័ន្ធការដាក់ពាក្យបណ្តឹងតវ៉ាករណីដីធ្លី។
- អាជ្ញាធរកន្លែងខ្លះ ចាត់ទុកថាជាក្រុមប្រឆាំង ចំពោះសហគមន៍ណា ដែលហ៊ានរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនា លើភាព អសកម្មនៃការផ្តល់សេវាសាធារណៈឬនិយាយពីបញ្ហាអំពើពុករលួយជាដើម។
- អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរឹតត្បិតសហគមន៍មិនឲ្យនិយាយ ឬប្តឹងតវ៉ារឿងបញ្ហាដីធ្លី-បញ្ហាព្រៃឈើ។
- អាជ្ញាធររារាំងមិនឲ្យសហគមន៍ឡើងទៅដាក់ញ្ញាតិនៅសាលាខេត្ត ឬនៅក្រសួង។
- អាជ្ញាធរ មិនបានរក្សាភាពសម្ងាត់ ចំពោះការរាយការណ៍ របស់សហគមន៍អំពីបទល្មើសផ្សេងៗនាំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិសុខសុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនលែងហ៊ានរាយការណ៍។
- ការបញ្ចេញមតិពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយត្រូវបានរឹតត្បឹតនិងបំភិតបំភ័យ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ។
- អាជ្ញាធរមិនផ្តល់ឪកាសដល់អ្នកដែលមានទស្សនៈផ្ទុយបានចូលរួមម។
- ក្រុមប្រឹក្សាឃុំមិនទាន់ផ្តល់កិច្ចសហការក្នុងការអនុញ្ញាតសហគមន៍បានចូលរួមកិច្ចប្រជុំប្រចាំខែ។
- អាជ្ញាធរ មានការរឹតត្បឹត រើសអើងសហគមន៍ ក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពការងារជាមួយសង្គមស៊ីវិលនិងសកម្មភាពនយោបាយ (ដូចជា៖តាមឃ្លាំមើល-សួរនាំ-ថតរូប-គំរាមកំហែង) ដោយចោទប្រកាន់-លាបពណ៌ថាមាននិន្ននាការគណបក្សនយោបាយ។
- អាជ្ញាធរភូមិ រារាំងរឹតត្បឹត យុវជនក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗដូចជាការជួសជុលផ្លូវ ការចែករំលែកចំណេះដឹងអំពីសិទ្ធិ អំពីតួនាទីពលរដ្ឋ។
- អាជ្ញាធរសមត្ថកិច្ចរឹតត្បឹតសកម្មជួបជុំរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍នៅតាមមូលដ្ឋានតម្រូវឲ្យជូនដំណឹង សុំការអនុញ្ញាតិ ទាមទារលិខិតស្នាម-ឯកសារផ្សេងៗ ថតរូប អង្គុយស្តាប់ ព្រមទាំងប្រាប់ទីតាំងបញ្ជូនរូបថតសកម្មភាពឱ្យអាជ្ញាធរផង។
- ប្រជាពលរដ្ឋមានការភ័យខ្លាចក្នុងការបង្ហោះសារបញ្ចេញមតិពាក់ព័ន្ធរឿងនយោបាយ។
- អាជ្ញាធរអប្សរា មិនបានផ្តល់ដំណោះស្រាយសមរម្យចំពោះមតិស្នើសុំរបស់ប្រជាសហគមន៍ពាក់ព័ន្ធករណីសិទ្ធិមានលំនៅដ្ឋាន។
- ជ្ញាធរឃុំគម្រាម និងកោះហៅទៅសួរនាំ ដោយគ្រាន់តែតំណាងសហគមន៍លើកបញ្ហាដីធ្លីក្នុងកិច្ចប្រជុំ ។
- មន្រ្តីបរិស្ថានមិនអនុញ្ញាតឲ្យប្រជាសហគមន៍ចូលរួមឃ្លាំមើល និងការពារទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈ ដូចជានៅខេត្តព្រះវិហារខេត្តមណ្ឌលគីរីខេត្តរតនគីរី ខេត្តសៀមរាប។
- ប្រជាពលរដ្ឋឃើញបទល្មើសព្រៃឈើទៅរាយការណ៍ អាជ្ញាធរឃុំថាគ្មានបទល្មើសនឹងទេ ហើយអាជ្ញាធរឃុំប្រាប់ថាកុំនិយាយចេញក្រៅ ព្រោះអ្នកប្រព្រឹត្តជាអ្នកមានអំណាច។
- សហគមន៍សហការណ៍ផ្តល់ព័ត៌មានដល់អាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ច ហើយសូមកុំព្រួយបារម្មណ៍ពេលឃើញសមត្ថកិច្ចចុះទៅសួរសុខទុក្ខ និងសួរព័ត៌មានតាមភូមិ។
- សូមរៀបចំឲ្យមានកិច្ចប្រជុំសន្ទនាគ្នារវាងសហគមន៍និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឲ្យបានញឹកញាប់។
- សហគមន៍ជួយផ្សព្វផ្សាយពីសិទ្ធិអំណាចនិងច្បាប់ដល់ពលរដ្ឋ។
- ពង្រឹងកិច្ចសហការណ៍គ្នាល្អរវាងអាជ្ញាធរនិងសហគមន៍។
- អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន សហការណ៍ជាមួយសហគមន៍ ដើម្បីជួយជម្រុញការផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងពាក់ព័ន្ធសេរីភាពមូលដ្ឋាន។
- ប្រឹងប្រែងរកដំណោះស្រាយយ៉ាងណាដើម្បីលុបបំបាត់ការរើសអើងចំពោះអ្នកមានមតិផ្ទុយ។
- អាជ្ញាធរមិនហាមឃាត់សកម្មភាពប្រជុំ-ផ្សព្វផ្សាយអ្វីទេ តែសូមអ្នករៀបចំកម្មវិធី ជូនដំណឹងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានដើម្បីការការពារសន្តិសុខ។
- ការស្នើសុំរបស់សហគមន៍ ចូលរួមកិច្ចប្រជុំប្រចាំខែក្រុមប្រឹក្សាឃុំ/សង្កាត់ជាសិទ្ធិ និងកាតព្វកិច្ចដែលមានចែងក្នុងច្បាប់។
- អាជ្ញាធរឃុំមិនដែលមានការរើសអើងចំពោះអ្នកមានទស្សនៈផ្ទុយទេ ប៉ុន្តែការបញ្ចេញមតិត្រូវតែមានភាពពិតប្រាកដ និងគ្មានបង្កប់ភាពញុះញុង។
- អាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំ នឹងរៀបចំធ្វើលិខិតអញ្ជើញ តំណាងសហគមន៍ចូលរួមប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំប្រចាំខែ(ពេលចប់កូវិត១៩)។
- អាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំមិនបាន ហាមឃាត់ រឹតត្បឹត សិទ្ធិសេរីភាពជួបជុំ និងសិទ្ធិបញ្ចេញមតិទេ ព្រោះជាសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែពួកគេខ្លាចដោយខ្លួនឯង។
- អាជ្ញាធរឃុំនឹងធ្វើការណែនាំមេភូមិប៉ុន្តែក្រុមយុវជន ត្រូវផ្តល់/ប្រាប់មេភូមិ ឲ្យច្បាស់អំពីគោលបំណងនៃសកម្មភាពជាក់លាក់ជាមុន។
- ដោយសារការធ្វើសកម្មភាពនោះមិនបានជូនដំណឹងអាជ្ញាធរជាមុននិងធ្វើក្នុងអំឡុងពេលកូវិដ១៩។
- គ្រាន់តែអាជ្ញាធរឃុំនិងប៉ូលីសប៉ុស្តិ៍ចុះទៅសួរនាំ ហើយថតរូបសកម្មភាព ដែលកំពុងធ្វើគឺមិនមែនជាការរឹតត្បឹត ឬក៏គំរាមកំហែងសិទ្ធិសេរីភាពអ្វី តាមពិតមិនខុសច្បាប់អ្វីទេ បើសកម្មភាពនោះត្រូវច្បាប់ខ្លាចអ្វីគ្រាន់គេសួរនាំ-ថតរូប។
- សំណូមពរឲ្យអាជ្ញាធររៀបចំកិច្ចប្រជុំជាមួយសហគមន៍ជាទៀងទាត់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗ។
- សូមក្រសួងមហាផ្ទៃធ្វើការផ្សព្វផ្សាយពង្រឹងសមត្ថភាព មន្រ្តីមូលដ្ឋាន យល់ដឹងអំពីច្បាប់ជាតិ ច្បាប់អន្តរជាតិ ស.ជ.ណ និងបញ្ញាតិពាក់ព័ន្ធនានា។
- ស្នើសុំរដ្ខាភិបាលចេញសេចក្តីណែនាំ ដល់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន បើកទូលាយដល់ពលរដ្ឋបានចូលរួមប្រជុំជាសាធារណជាមួយក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់។
- ក្រសួងមហាផ្ទៃណែនាំអាជ្ញាធរខេត្ត ផ្តល់សិទ្ធិឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដាក់ញ្ញាតិ និងពាក្យបណ្តឹងផ្សេងៗ ដោយគ្មានការហាមឃាត់ និងរារាំង។
- សូមរដ្ឋបាលព្រៃឈើ ជួយពន្លឿនការបង្កើតសហគមន៍ព្រៃឈើ នៅឃុំអញ្ចាញរូងនិងឃុំពេជ្រចង្វា ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និង ស្រុកជាំក្សាន្ត ស្រុកឆែប និងស្រុកត្បែងមានជ័យ ខេត្តព្រះវិហារ។
- អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិនិងក្រោមជាតិ ត្រូវធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីធានាថា ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិក្នុងការបញ្ចេញមតិដោយគ្មានការភ័យខ្លាចក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍។
- សូមឲ្យអាជ្ញាធរមានកិច្ច សហការណ៍ល្អជាមួយប្រជាពលរដ្ឋជួយរកដំណោះស្រាយ ជួយគាំទ្រលើកទឹកចិត្តរាល់កិច្ចអន្តរាគមន៍។
- អាជ្ញាធរភូមិ-ឃុំកុំមានការរឹតត្បឹត គោរពសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋាន ជាពិសេសសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងសេរីភាពជួបជុំ – ចំពោះអ្នកដែលគិតថាមានទស្សនៈផ្ទុយ។
- អាជ្ញាធរបើកចិត្តទូលាយ-ផ្តល់ឱកាសតំណាងសហគមន៍បានចូលរួមប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំប្រចាំខែ – កុំរងចាំរហូតដល់ពេលចប់កូវិដ។
- អាជ្ញាធររក្សាការសម្ងាត់សន្តិសុខ-សុវត្ថិភាពផ្ទាល់ខ្លួនអ្នករាយការណ៍ព័ត៌មានបទល្មើស។
- អាជ្ញាធរមានអព្យាក្រឹត្យភាពមិនលំអៀង-មិនប្រកាន់និន្នាការនយោបាយនិងបញ្ឍប់ការលាបពណ៌គ្នា។
- សូមឲ្យអាជ្ញាធរស្តាប់មតិផ្ទុយហើយធ្វើការពិចារណាដោយកុំចាត់ទុកជាក្រុមប្រឆាំង។
- ក្រសួងមហាផ្ទៃ ចេញសេចក្តីណែនាំអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានឈប់ឃ្លាំមើលតាមដានសួរនាំ-ថតរូប សុំបញ្ជីវត្តមាននូវសកម្មភាពការងារសហគមន៍ និងតម្រូវឲ្យសហគមន៍រាយការណ៍ពេលមុនទៅចូលរួមនិងត្រឡប់ពីចូល រួមសកម្មភាពជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិលវិញ។
- អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីអាជ្ញាធរអប្សរា ក្រសួងដែនដី ជម្រុញ ការចូលរួមរកដំណោះស្រាយករណីលំនៅដ្ឋានរបស់ប្រជាសហគមន៍។
- ក្រសួងមហាផ្ទៃចេញសេចក្តីណែនាំអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន អំពីសេរីភាពចូលរួមនយោបាយនិងការឃោសនានយោបាយក្នុងការបោះឆ្នោត។
- អាជ្ញាធរឃុំត្រូវគោរពច្បាប់-សេចក្តីណែនាំរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃពាក់ព័ន្ធសកម្មរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិល។
- អាជ្ញាធរខេត្តណែនាំអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ពាក់ព័ន្ធការគម្រាមតំណាងសហគមន៍ក្នុងការបញ្ចេញមតិ។
- ក្រសួងមហាផ្ទៃគួរតែបញ្ចូលបន្ថែម កញ្ចប់ថវិកាឃុំ-សង្កាត់ ជួយដល់សហគមន៍ នេសាទ ព្រៃឈើក្នុងការថែរក្សានិងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ។
- នៅពេលប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ អាជ្ញាធរ គួរតែផ្តល់ឳកាសឲ្យសហគមន៍លើកបញ្ហារបស់សហគមន៍ដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងរបៀបវារៈប្រជុំ។
- ក្រសួងមហាផ្ទៃ ធ្វើការណែនាំអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ឲ្យយល់អំពីអ្វីដែលហៅថាបរិហាបំពុលសង្គម ញ៉ុះញ៉ុងមុនធ្វើការចោទប្រកាន់ទៅលើប្រជាពលរដ្ឋ ដែលបញ្ចេញមតិបង្ហោះតាមបណ្តាញសង្គម Facebookនិយាយអំពីបញ្ហាដីធ្លី និងព្រៃឈើ ។
- អាជ្ញាធរគួរតែ ជួយទប់ស្កាត់ ជាមួយសហគមន៍ក្នុងការការពារអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ
- អាជ្ញាធរ ឃុំ-សង្កាត់ គួរធ្វើការផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានទូលំទូលាយអំពីថវិកា ចំណូលចំណាយថវិការឃុំ-សង្កាត់
- ក្រសួងយុត្តិធម៌បង្កើតការិយាល័យជួយសរសេរពាក្យបណ្តឹងនិងប្រឹក្សាយោបល់នៅតាមមូលដ្ឋាន
- អាជ្ញាធរជូនដំណឹងផ្សព្វផ្សាយចូលរួម ពាក់ព័ន្ធនឹងផែនការការអភិវឌ្ឍន៍ ឬវិនិយោគ
- មន្រ្តីបរិស្ថានត្រូវទទួលស្គាល់ការចូលរួមរបស់បណ្តាញអ្នកការពារព្រៃឈើ និងបើកសិទ្ធិឲ្យទូលាយដើម្បីឱ្យ បណ្តាញចូលរួមឃ្លាំមើល និងការពារព្រៃសហគមន៍។
- អាជ្ញាធរត្រូវយកចិត្តទុកដាក់រាល់ការរាយការណ៍ពីបទល្មើល និងអន្តរាគមន៍ទប់ស្កាត់ឱ្យទាន់ពេលវេលា និងមានទំនួលខុសត្រូវ។
Report_Output_2_4_របាយការណ៍របកគំហើញសំរាប់ក្រសួង_ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ_EN-KH
